Den tradisjonsrike Bjørn West-marsjen går frå Litlematrestølen til Stordalen. Dette er ein god tur på ca. 15 kilometer. Den korte løypa går i “Bjørn West-området” frå Nystølen på Sognesida sørover til Stordalen Fjellstove, og den er ca. 6 km. Turen følgjer T-merka sti i flatt, lett terreng, med ei bratt nedstigning til Stordalen fjellstove. Den nye korte løypa bringar eit anna perspektiv inn, og dei to marsjane utfyller derfor kvarandre godt i forhold til minnemarkering over dei krigshandlingar som fann stad. Begge løypene har same innkomst ved Stordalen Fjellstove, og arrangementa i etterkant er felles for alle marsj-deltakarane.

Bjørn West-marsjen vert arrangert som et samarbeidsprosjekt mellom foreininga Bjørn West, Bergenhus heimeverndistrikt 09 og Masfjorden kommune, samt Bjørn West-museets venner, Ytre Sogn turlag,  Nordhordland turlag, Bjørn West IL, Risnes IL, Fjon UIL og Nordhordland Røde Kors. Begge turane blir premiert likt med diplom og T-skjorte.

Praktisk informasjon

Bjørn West-marsjen går nest siste søndag i august kvart år, og vert i 2018 arrangert søndag 18. august, for 37. året på rad.

Bjørn West-marsjen lang – Frå Litlematrestølen.

Påmelding frå kl 07.00 til 10.00 ved BKK sitt anlegg på Matre, like ved E39, 85 km frå Bergen og 25 km frå Oppedal. Det er god plass til parkering på staden. Det er også mogleg å komme til Matre med ekspressbuss. Frå Bergen avgang frå Nonneseterterminalen på Bystasjon kl. 08.00.

Frå Matre vert deltakarane transporterte med buss opp mot Litlematrestølen, som er startstad. Det vil gå kontinuerleg bussar mellom kl. 07.00 og 10.00.

For dei som er i Stordalen og vil gå den lange marsjen, går det buss frå NAF-bygget til Matre kl 0630!

Etter innkomst ved Stordalen Fjellstove går det bussar frå Stordalen til Matre. Frå Matre går det ekspressbuss til Bergen kl. 16.40, 18.45 og 20.10. Mot Sogn går det ekspressbuss 15.55, 17.55 og 21.25.

Bjørn West-marsjen kort – Frå Nystølen.

Påmelding i Stordalen ved parkeringsplassen ved NAF-camping mellom kl 09.30 og 12.00. Ein kan parkera her, eller parkere på Matre og følgja med bussen frå Matre i tida kl 09.30 – 11.00. Etter påmelding er det felles transport til Nystølen mellom kl 10.00 og 12.00. Det vert derfor ikkje mogleg med direkte oppmøte eller på påmelding på Nystølen.

For dei som ynskjer å gå fellestur med turleiarar, er det start frå Nystølen kl. 10.30 og kl 11.30.

Deltakarane i kort løype kan nytta same bussamband frå og til Bergen som nemnt under ”Lange løype”. Frå Sogn kan også ekspressbuss med ankomst Matre kl 10.40 nyttast.

Felles for alle deltakarane i Bjørn West marsjen

Prisinfo:

Deltakaravgift ved førehandspåmelding er kr 250,- for vaksne og kr 75,- for born (fødd 2003 og seinare), (deltakaravgift, busstransport T/R og premiering).

Påmelding ved start h.h.v. kr. 300,- og kr. 100,-. Nytt av året er at du kan nytta VIPPS ved dei to påmeldingsstadane på Matre og i Stordalen. Ellers tar vi kontant og ikkje kort.

Høve til førehandspåmelding t.o.m. 15. august: Førehandlspåmelding finn du her.

Anna info:

Deltakarane vert oppmoda om å kle seg fornuftig - spesielt er godt fottøy viktig.

Dersom det vert regn, kan det vere glatt å gå i dei brattaste partia. Røde Kors stiller med sanitetspersonell langs rutene. Arrangør gjer merksam på at alle deltar på eige ansvar.

For dei som har gått marsjen tidligare er det mogeleg å kvalifisere seg til merker og statuettar.

Betal med kontantar, ikkje kort. - Vel møtt til ein fjelltur i Bjørn West sine fotefar.

Kulturarrangement på Stordalen Fjellstove

Kulturarrangement
Ved felles innkomst ved Stordalen Fjellstove er det flott arrangement for både deltakarar og andre som vil opp å sjå, høyre og ete. Middag og anna mat serveres heile dagen.

14.30 - Konsert på Fjellstova med Brekke mannskor.
15.15 – Friluftsgudsteneste med prost Helge Taranrød
16.00 - Minnetale ved bautaen over dei falne v/ sjef for HV - generalmajor Eirik Johan Kristoffersen

Les meir om marsjen på Facebook: https://www.facebook.com/bjornwestmarsjen/

Kontakt

Birger Wergeland -
E-post: birwerg@gmail.com
Tlf. 41 27 42 58 dagtid

Litlematrestølen 

Søndag 29. april 1945 om ettermiddagen var det harde kampar nordvest for Litlematrestølen. 
Tyskarane skulle ta Kringlebotn, og sende om lag 30 mann av garde frå Fossen. 28 andre tyskarar skulle gå nordover fjellet mot Kringlebotn frå Litlematrestølen. Men ved Litlematrestølen vart dei stogga av 11 norske soldatar med fenrik Egil Arne som sjef. 

Tyskarane kom frå Matre, og vart oppdaga av norske vaktpostar kl. 11.30. Dei tyske soldatane sleit tungt i blautsnø og snøbyger, og nordmennene som låg i gode stillingar, venta i det lengste med å opna eld. Dei skaut først då tyskarane var 50 m frå dei. Johan Hansen Gatland frå Fotlandsvåg på Osterøy fall i skotvekslinga som følgde. 

27 tyskarar vart drepne. Den siste vart såra, men kom seg attende til Matre og melde frå. Bjørn West-soldatane evakuerte no Litlematrestølen, og det var i siste liten. Då dei siste nordmennene la i veg mot Stordalen, såg dei over 100 tyskarar rykkja fram mot Litlematrestølen. 

Kringlebotn 

Dei første kampane fann stad ved Fossestølen i 04- tida laurdag 28. april 1945. Ein norsk vaktstyrke slo attende ein mindre tysk styrke.

Denne laurdagen var det samla mykje Bjørn West- folk på fjellgarden Kringlebotn. Garden ligg løynd i ei lun hole på sørsida av Klavefjellet. Denne lagnadsdagen var om lag 60 norske ungdomar samla der. 50 nykomlingar skulle få våpenopplæring. 

Fenrik Nils Åsheim var kompanisjef og leiar for befalet som skulle trena dei nye rekruttane. Hjalmar Matre, som åtte garden, var nestkommanderande. Dei kom i strid før rekruttskulen kom i gong. 

Laurdag morgon oppdaga dei 3-4 tyskarar ved nokre løegrunnar i vestre vassenden. Ein patrulje frå Bjørn West vart send av stad for å ta seg av desse tyskarane. Alt det første skotet frå tyskarane drap den 26 år gamle fenrik Arnold Mathisen frå Kongsvinger. Fenrik Ragnvald Totland frå Eknes vart såra. Det vart ein av tyskarane og, men fienden kom seg unna. 

Ettermiddagen dagen etter kom tyskarane attende med ein tropp på omlag 30 elitesoldatar. Dei kom ned Rusti i nærleiken av der Bjørn West-marsjen no går, og ned vestre skaret. 

To nordmenn stogga fienden ved Rusti heile ettermiddagen og kvelden. Hardaste striden vart ved vestre skaret. Her fall Jakob Åsheim frå Hosanger og Odd Narve Tindeland frå Haugesund. 

Tyskarane hadde store tap og drog seg attende i 9-tida om kvelden. Utover natt til måndag, evakuerte nordmennene Kringlebotn og drog over fjellet til Fagerdalsstølen. 

Tyskarane fekk mange drepne og såra på Litlematrestølen og i Kringlebotn denne dagen, søndag 29. april 1945.

Klavefjellet / Stordalen 

Tysdag 1. mai 1945 var det kampar ved Krokavatnet nord for Stordalen. Tyskarane kom oppover frå Sognefjorden, men vart stogga der. 

Torsdag 3. mai kom store styrkar opp frå Fossen for å gå over Klavefjellet mot Stordalen. 12-14 norske soldatar med Johannes Kålås frå Hjelmås som lagførar, stogga fienden i halvannan time. Det var nok til at Bjørn West-styrkane kom i stilling tvers over heile Klavefjellet. Frontlinja gjekk i ein boge, mest som ein sekk. Og tyskarane hamna i sekken. Mellom 150 og 200 tyskarar kom opp frå Fossegarden, og like mange frå Fossevatnet. Det var dei nordmennene først kom i strid med. Nordmennene opna eld då tyskarane nådde nord for vatnet på Klavefjellet. 

Nordmennene hadde rikeleg med ammunisjon etter flyslepp natta før, og låg i gode stillingar. Tyskarane hadde store problem med å skjøna kvar elden kom frå. Nordmennene synte stor krigskunst, og klokka 18.00 måtte tyskarane trekkja seg attende med store tap. 

Bjørn West-folka fekk melding frå London om at krigen snart gjekk mot slutten, og fekk ordre om å bryta all kontakt med tyskarane. 

I Stordalen hadde det vore strid laurdag 28. april 1945. Tyskarane fanga to norske ordonansar som var på veg frå Kringlebotn til Stordalen. Ein tredje ordonans, Arne Lampe frå Fana vart skoten av dei same tyskarane då han var på veg frå Stordalen til Kringlebotn. 

I Stordalen kom dei same tyskarane over nokre nordmenn som la opp telefonliner langs sørsida av Stordalsvatnet. Ein av nordmennene, Henning Wernøe frå Bergen, fall i trefningane som følgde. Ein norsk offiserpatrulje gjekk til motåtak, skaut 3 tyskarar, og befridde dei to norske fangane. 

Den gamle fjellmannen Torgeir Stordal let livet 4. mai 1945. 76 år gamal vann han ikkje følgja med då Stordalen vart evakuert. 

Han vart att på garden der han hadde levd heile livet sitt. Tilliks med osingen Sigurd Johannessen som vart såra, gøymde han seg i urane i området. Etter eit døger torde Torgeir seg ned til husa sine. Der kom fienden over han, skaut han og brende han inne saman med resten av husa i Stordalen. 

Tekst: Styret for Bjørn West-museet

År	Dato	Deltakartal	Talarar og kranspåleggarar
1983	11. sep.	623		Ola Litleskare, generalmajor. D.K.V.
1984	09. sep.	934		Eilert Eilertsen, lege i Bjørn West
1985	01. sep.	573		Ola Berg, generalmajor, GIHV.
1986	07. sep.	443		Roar Hedegård Jacobsen, feltprest i BW.
1987	23. aug.	837		Sverre Helland, BW veteran.
1988	21. aug.	660		Fredrik Kayser, NK. Bjørn West.
1989	20. aug.	698		Tormod Sleppen, generalmajor, GIHV.
1990	19. aug.	970		Arnfinn Finne, BW veteran.
1991	18. aug.	820		Erik Riisnes, ordførar i Masfjorden
1992	23. aug.	871		Vigar Aabrek, sjef IR9/ FD19/td>
1993	22. aug.	650		Helen Mowinchel Nilsen, Sjef KP1 BW.
1994	21. aug.	498		Kjell Espelid, BW veteran (soldat nr.1)
1995	20. aug.	850		Ulf Arnesen, oberstløytnant Sjef HV9.
1996	18. aug.	739		Atle Neteland, adm.dir. BKK.
1997	24. aug.	460		Sverre Øverland, generalmajor DKSV.
1998	23. aug.	384		Nils Bjørge, BW veteran.
1999	22. aug.	677		Roald Haugen, generalmajor GIHV.
2000	20. aug.	400		Sigurd Helstrøm, brigader, Stabsjef,
2001	19. aug.	360		Karstein Torkildsen, BW veteran.
2002	18. aug.	680		Knut Åge Greve, oberstløytnant HV9.
2003	24. aug.	678		Odd Frøyse Tangen, generalmajor GIHV.
2004	22. aug.	568		Bengt Ivar F. Brovold, generalmajor GIHV.
2005	21. aug.	570		Helge Haukeland, tidligare ordførar i Masfj.
2006	20. aug.	475		Svein Alsaker, fylkesmann i Hordaland.
2007	19. aug.	365		Jan Blom, generalmajor.
2008	19. aug.	503		Anne-Grete Strøm-Eriksen, forsvarsminister.
2009	23. aug.	403		Kjell Wernøe, 2.generasjon BW.
2010	22. aug.	443		Håkon Matre, ordførar i Masfjorden
2011	21. aug.	674		Håkon Randal, tidl. fylkesmann i Hordaland
2012	19. aug.	699		Atle Bondevik, Nordhordland Forsvarsforening
2013	18. aug.	398		Tove Kayser, etterkommer
2014	24. aug.	484		Ingvar Seland, oberstløytnant HV09
2015	23. aug.	755		Karstein Totland, ordførar i Masfjorden
2016	21. aug.	689		Erna Solberg, Statsminister
2017	20.aug.	414		Halvard Oppedal, Ordførar Gulen kommune
2018	19.aug.	400		Major Magne Mehammer, fungerande distriktssjef HV-09